Lao động người nước ngoài tại Việt Nam có phải tham gia Bảo hiểm xã hội? Quy định về mức đóng BHXH hàng tháng ra sao? Chế độ bảo hiểm người lao động được hưởng và bộ hồ sơ cần thiết đi kèm, tất cả sẽ được Hãng Kiểm toán Es-Glocal chia sẻ đến bạn đọc qua bài viết dưới đây:
Đối tượng tham gia BHXH người lao động nước ngoài
Đối tượng bắt buộc tham gia
Lao động người nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH khi:
- Có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền cấp;
- Có hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn;
- Đối với người sử dụng lao động: yêu cầu HĐLĐ xác định thời hạn từ 1 năm trở lên.
- Lao động người nước ngoài làm việc cho các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác; cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân được phép hoạt động và có sử dụng lao động theo HĐLĐ; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc BHXH bắt buộc đối với người lao động nước ngoài.
Đối tượng không bắt buộc tham gia
Lao động người nước ngoài không bắt buộc tham gia BHXH khi thuộc một trong số các trường hợp sau:
- Lao động nước ngoài là nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia lao động kỹ thuật của doanh nghiệp nước ngoài đã hiện diện thương mại tại Việt Nam, di chuyển tạm thời trong nội bộ sang Việt Nam và đã được tuyển dụng trước đó ít nhất 12 tháng.
- Người lao động đã đủ độ tuổi nghỉ hưu: nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi (theo đề án dự kiến thay đổi độ tuổi nghỉ hưu của người lao động triển khai từ năm 2021 là nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi)
Chế độ BHXH người nước ngoài
Người lao động nước ngoài tham gia Bảo hiểm xã hội thực hiện các chế độ bảo hiểm sau đây:
- Chế độ ốm đau
- Chế độ thai sản;
- Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
- Chế độ hưu trí;
- Chế độ tử tuất.
Mức đóng BHXH người nước ngoài
Mức đóng BHXH của lao động người nước ngoài và người sử dụng lao động được quy định như sau:
Thời điểm áp dụng | Người lao động | Người sử dụng lao động | ||||
Quỹ ốm đau, thai sản | Quỹ bảo hiểm TNLĐ, bệnh nghề nghiệp | Quỹ hưu trí, tử tuất | Quỹ ốm đau, thai sản | Quỹ bảo hiểm TNLĐ, bệnh nghề nghiệp | Quỹ hưu trí, tử tuất | |
01/12/2018 | 3% | 0,5% | 0% | 0% | 0% | 0% |
01/01/2022 | 3% | 0,5% | 14% | 0% | 0% | 8% |
Chú ý: Trường hợp người lao động giao kết HĐLĐ với nhiều người sử dụng và thuộc diện áp dụng BHXH bắt buộc thì chỉ đóng BHXH theo HĐLĐ giao kết đầu tiên. Tuy nhiên khi tham gia Quỹ bảo hiểm TNLĐ, bệnh nghề nghiệp, người sử dụng lao động phải đóng theo từng hợp đồng đã giao kết.
Mức lương đóng BHXH người nước ngoài
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội quy định mức lương đóng bảo hiểm hàng tháng như sau:
"1. Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
2. Đối với người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động.
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động.
3. Trường hợp tiền lương tháng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này cao hơn 20 lần mức lương cơ sở thì tiền lương tháng đóng BHXH bằng 20 lần mức lương cơ sở."
-->> Xem thêm: Mức lương đóng BHXH tối thiểu tại đây!
Trình tự đăng ký BHXH đối với lao động người nước ngoài
Trình tự, thủ tục đăng ký BHXH cho lao động người nước ngoài được thực hiện tương tự lao động trong nước, cụ thể:
Hồ sơ báo tăng BHXH cho lao động nước ngoài bao gồm:
- 2 bản tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (Mẫu D03-TS);
- 1 bản tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động (Mẫu TK1-TS).
Hồ sơ cấp lại sổ BHXH trong trường hợp hỏng hoặc mất bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp lại sổ bảo hiểm xã hội của người lao động;
- Sổ bảo hiểm xã hội trong trường hợp bị hỏng.
Bộ hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm đối với lao động nước ngoài
Để được hưởng trợ cấp bảo hiểm đối với từng chế độ cụ thể, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ như sau:
1/ Hồ sơ hưởng chế độ tai nạn lao động
- Sổ bảo hiểm xã hội.
- Biên bản điều tra TNLĐ, nếu TNLĐ được xác định là tai nạn giao thông thì phải có thêm biên bản tai nạn giao thông hoặc biên bản khám nghiệm hiện trường và sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông.
- Giấy ra viện sau khi đã điều trị TNLĐ.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa.
- Văn bản đề nghị giải quyết chế độ TNLĐ.
2/ Hồ sơ hưởng chế độ bệnh nghề nghiệp
- Sổ bảo hiểm xã hội.
- Biên bản đo đạc môi trường có yếu tố độc hại, trường hợp biên bản xác định cho nhiều người thì hồ sơ của mỗi người lao động có bản trích sao.
- Giấy ra viện sau khi điều trị bệnh nghề nghiệp, trường hợp không điều trị tại bệnh viện thì phải có giấy khám bệnh nghề nghiệp.
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa.
- Văn bản đề nghị giải quyết chế độ bệnh nghề nghiệp.
3/ Hồ sơ hưởng lương hưu
Đối với người lao động đang tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:
- Sổ bảo hiểm xã hội;
- Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hưởng chế độ hưu trí;
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa đối với người nghỉ hưu hoặc giấy chứng nhận bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.
Đối với người lao động đang tham gia BHXH tự nguyện, người bảo lưu thời gian tham gia BHXH, gồm cả người đang chấp hành hình phạt tù bao gồm:
- Sổ bảo hiểm xã hội;
- Đơn đề nghị hưởng lương hưu;
- Giấy ủy quyền làm thủ tục giải quyết chế độ hưu trí và nhận lương hưu đối với người đang chấp hành hình phạt tù;
- Văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc trở về nước định cư hợp pháp đối với trường hợp xuất cảnh trái phép;
- Quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích đối với trường hợp người mất tích trở về.
4/ Hồ sơ hưởng BHXH một lần
- Sổ bảo hiểm xã hội;
- Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần
Đối với người ra nước ngoài định cư, phải có thêm một trong các giấy tờ sau:
- Bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản công chứng/chứng thực tiếng Việt của một trong các giấy tờ:
+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài;
+ Giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
Đối với người đang mắc bệnh nguy hiểm tới tính mạng phải có thêm trích sao hồ sơ bệnh án.
5/ Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất
Đối với người đang đóng BHXH và người bảo lưu thời gian đóng BHXH bao gồm:
- Sổ bảo hiểm xã hội;
- Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc bản sao quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
- Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hằng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần;
- Biên bản điều tra tai nạn lao động, trường hợp bị tai nạn giao thông được xác định là tai nạn lao động thì phải có thêm biên bản tai nạn giao thông hoặc biên bản khám nghiệm hiện trường và sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông; bản sao bệnh án điều trị bệnh nghề nghiệp đối với trường hợp chết do bệnh nghề nghiệp;
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Đối với người đang hưởng hoặc người đang tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng, bao gồm:
- Bản sao giấy chứng tử hoặc giấy báo tử hoặc quyết định tuyên bố là đã chết của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
- Tờ khai của thân nhân và biên bản họp của các thân nhân đối với trường hợp đủ điều kiện hưởng hằng tháng nhưng chọn hưởng trợ cấp tuất một lần;
- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động đối với thân nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Chú ý: Mọi hồ sơ tham gia, giải quyết chế độ BHXH của người lao động nước ngoài phải được dịch ra tiếng Việt và chứng thực theo quy định của pháp luật Việt Nam
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi đến bạn đọc về Bảo hiểm xã hội cho người nước ngoài
Hãng Kiểm toán Es-Glocal xin cảm ơn bạn đọc! Mong quý bạn đọc tiếp tục theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi.