ES xin chia sẻ đến bạn đọc tổng hợp các nguyên tắc khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, cách xử lý cho doanh nghiệp khi không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào trong một số trường hợp nhất định qua bài viết dưới đây

    Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào
    Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào

    Lưu ý: Các nguyên tắc khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào được nêu sau chỉ áp dụng cho các đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.

    I. Thế nào là khấu trừ thuế GTGT đầu vào

    Khấu trừ thuế GTGT đầu vào được hiểu đơn giản là các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ xác định số thuế phải nộp bằng cách bù trừ giữa số thuế GTGT của hàng hóa dịch vụ bán ra với số thuế GTGT phát sinh khi mua vào hàng hóa dịch vụ. Tuy nhiên, không phải tất cả các hóa đơn mua vào trong kỳ của hàng hóa dịch vụ đều được khấu trừ.

    II. Các nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT hàng hóa dịch vụ mua vào

    Nguyên tắc 1: Thuế GTGT đầu vào hhdv sản xuất kinh doanh hhdv chịu thuế

    Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ toàn bộ, kể cả thuế GTGT đầu vào không được bồi thường của hàng hoá chịu thuế GTGT bị tổn thất.

    Các trường hợp tổn thất không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào bao gồm: thiên tai, hỏa hoạn, tổn thất không được bảo hiểm bồi thường, hàng hóa mất phẩm chất, quá hạn sử dụng phải tiêu hủy. Doanh nghiệp phải cung cấp đầy đủ hồ sơ tài liệu chứng minh đối với các trường hợp này.

    Đối với hàng hóa hao hụt tự nhiên trong quá trình vận chuyển: được kê khai khấu trừ thuế đối với số hao hụt trong định mức, số nằm ngoài định mức không được khấu trừ, hoàn thuế.

    Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ hình thành tài sản cố định là nhà ăn ca, nhà nghỉ giữa ca, phòng thay quần áo, nhà để xe, nhà vệ sinh, bể nước phục vụ cho người lao động trong khu vực sản xuất, kinh doanhnhà ở, trạm y tế cho công nhân làm việc trong các khu công nghiệp (nhà ở nằm trong hoặc ngoài khu công nghiệp) được khấu trừ toàn bộ. Trường hợp CSKD đi thuê nhà ở cho công nhân làm việc trong khu công nghiệp: khoản tiền thuê được khấu trừ thuế GTGT theo quy định.

    Trường hợp CSKD có các chuyên gia nước ngoài sang Việt Nam công tác, giữ các chức vụ quản lý tại Việt Nam, hưởng lương tại Việt Nam theo hợp đồng lao động ký với CSKD tại Việt Nam: khoản tiền thuê nhà cho các chuyên gia nước ngoài này không được khấu trừ thuế GTGT.

    Trường hợp các chuyên gia nước ngoài vẫn là nhân viên của doanh nghiệp ở nước ngoài, chịu sự điều động của doanh nghiệp ở nước ngoài, được trả lương và hưởng các chế độ của doanh nghiệp ở nước ngoài trong thời gian sang Việt Nam công tác, giữa doanh nghiệp ở nước ngoài và CSKD tại Việt Nam có hợp đồng bằng văn bản nêu rõ doanh nghiệp tại Việt Nam phải chịu các chi phí về chỗ ở cho các chuyên gia nước ngoài trong thời gian công tác ở Việt Nam: thuế GTGT của khoản tiền thuê nhà cho các chuyên gia nước ngoài làm việc tại Việt Nam do CSKD tại Việt Nam chi trả được khấu trừ.

    Nguyên tắc 2: Thuế GTGT đầu vào hhdv sản xuất kinh doanh hàng chịu thuế và không chịu thuế

    Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ (kể cả tài sản cố định) sử dụng đồng thời cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế GTGT thì chỉ được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT.

    Khoản thuế GTGT đầu vào được khấu trừ và không được khấu trừ phải được hạch toán riêng, trường hợp không hạch toán riêng được thì thuế đầu vào được khấu trừ: kế toán ước tính số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ căn cứ trên tỷ lệ (%) giữa doanh thu chịu thuế GTGT, doanh thu không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT so với tổng doanh thu của hàng hóa, dịch vụ bán ra bao gồm cả doanh thu không phải kê khai, tính nộp thuế không hạch toán riêng được.

    Số thuế GTGT được khấu trừ của hàng hóa, dịch vụ, tài sản cố định mua vào được tạm phân bổ trước theo tháng, cuối năm kế toán thực hiện tính phân bổ số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ của cả năm và điều chính số phân bổ tạm theo tháng.

    Nguyên tắc 3: Thuế GTGT đầu vào TSCĐ, máy móc, thiết bị

    Thuế GTGT đầu vào của TSCĐ, máy móc, thiết bị (kể cả thuế GTGT đầu vào của hoạt động đi thuê những tài sản này và thuế hoạt động khác như sửa chữa, bảo dưỡng) không được khấu trừ mà tính vào nguyên giá TSCĐ và chi phí được trừ trong các trường hợp sau:

    • Tài sản cố định chuyên dùng phục vụ sản xuất vũ khí, khí tài phục vụ quốc phòng, an ninh;
    • Tài sản cố định, máy móc, thiết bị của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ, kinh doanh chứng khoán, cơ sở khám, chữa bệnh, cơ sở đào tạo;
    • Tàu bay dân dụng, du thuyền không sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, kinh doanh du lịch, khách sạn.

    Đối với ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi chở xuống (trừ mục đích sử dụng cho kinh doanh, vận chuyển hành khách, du lịch, khách sạn, ô tô dùng làm mẫu và lái thử trong kinh doanh ô tô): thuế GTGT tương ứng với phần nguyên giá vượt trên 1,6 tỷ đồng (giá chưa thuế GTGT) không được khấu trừ.

    Nguyên tắc 4: Thuế GTGT đầu vào hàng cho, biếu, tặng, khuyến mại, quảng cáo phục vụ sản xuất kinh doanh hhdv chịu thuế

    Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa sử dụng để cho, biếu, tặng, khuyến mại, quảng cáo dưới các hình thức phục vụ sản xuất kinh doanh hhdv chịu thuế được khấu trừ toàn bộ (kể cả hàng hóa đó có do doanh nghiệp sản xuất được hay không)

    Nguyên tắc 5: Khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo quyết định của cơ quan hải quan

    Khấu trừ toàn bộ đối với số thuế GTGT đã nộp theo quyết định của cơ quan hải quan (trừ trường hợp xử phạt gian lận về trốn thuế)

    Nguyên tắc 6: Ngoại lệ khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hhdv sản xuất kinh doanh hhdv không chịu thuế

    Các trường hợp hhdv mua vào để sản xuất kinh doanh hhdv không chịu thuế nhưng vẫn được khấu trừ toàn bộ thuế GTGT đầu vào:

    • Hhdv mua vào sử dụng cho sản xuất kinh doanh hhdv cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức quốc tế để viện trợ nhân đạo, viên trợ không hoàn lại
    • Hhdv mua vào phục vụ hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển mỏ dầu khí tính đến ngày khai thác đầu tiên hoặc ngày sản xuất đầu tiên

    Nguyên tắc 7: Kỳ khấu trừ thuế

    Thuế GTGT đầu vào phát sinh trong kỳ nào thì được khấu trừ tại kỳ đó, không phân biệt còn để trong kho hay đã xuất dùng

    Trường hợp có sai sót: người nộp thuế được kê khai, khấu trừ bổ sung trước khi có quyết định thanh tra kiểm tra của cơ quan thuế.

    Nguyên tắc 8: Xử lý số thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ

    Số thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ được tính là chi phí để tính thuế TNDN hoặc vốn hóa vào giá trị TSCĐ (trừ số thuế GTGT của hhdv mua vào từng lần từ 20 triệu đồng trở lên không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt)

    Nguyên tắc 9: Thuế GTGT đầu vào các đơn vị đặc thù

    Đối với các văn phòng tổng công ty, tập đoàn không trực tiếp hoạt động kinh doanh, các đơn vị hành chính sự nghiệp trực thuộc như bệnh viện, trạm xá, nhà nghỉ điều dưỡng, viện, trường đào tạo...: không được khấu trừ hay hoàn thuế cho số thuế GTGT đầu vào phục vụ hoạt động của các đơn vị này.

    Nguyên tắc 10: Thuế GTGT đầu vào hhdv dùng cho hoạt động không phải kê khai tính nộp thuế

    Thuế GTGT đầu vào của hhdv sử dụng cho hoạt động không phải kê khai tính nộp được khấu trừ toàn bộ trừ các trường hợp sau:

    • Tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh tại Việt Nam mua hhdv của tổ chức nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, cá nhân nước ngoài là đối tượng không cư trú tại Việt Nam bao gồm:

    + Sửa chữa phương tiện vận tải, máy móc, thiết bị (bao gồm cả vật tư, phụ tùng thay thế);

    + Quảng cáo, tiếp thị; xúc tiến đầu tư và thương mại; môi giới bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra nước ngoài;

    + Đào tạo;

    + Chia cước dịch vụ bưu chính, viễn thông quốc tế giữa Việt Nam với nước ngoài mà các dịch vụ này được thực hiện ở ngoài Việt Nam, dịch vụ thuê đường truyền dẫn và băng tần vệ tinh của nước ngoài theo quy định của pháp luật.

    • Tổ chức, cá nhân không kinh doanh, không phải người nộp thuế GTGT thực hiện bán tài sản

    Nguyên tắc 11: Hóa đơn mua hhdv dưới hình thức ủy quyền

    Đối với các hóa đơn mua hhdv dưới hình thức ủy quyền, hóa đơn mang tên tổ chức được ủy quyền được khấu trừ thuế GTGT đầu vào trong trường hợp:

    • Doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền cho người tham gia bảo hiểm sửa chữa tài sản, hóa đơn phát sinh trong quá trình sửa chữa để tên người tham gia bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm thanh toán cho người tham gia theo số tiền trên hợp đồng bảo hiểm, khi đó, doanh nghiệp được kê khai khấu trừ thuế GTGT tương ứng với phần bồi thường bảo hiểm theo hóa đơn ủy quyền người tham gia thanh toán. Nếu số thanh toán từ 20 triệu đồng trở lên, doanh nghiệp phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
    • Các khoản chi phí phát sinh trước khi thành lập doanh nghiệp do các sáng lập viên ủy quyền cho tổ chức, cá nhân thực hiện chi hộ (có văn bản ủy quyền): doanh nghiệp được kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo hóa đơn có đứng tên tổ chức cá nhân được ủy quyền và phải thực hiện thanh toán lại số đã nhờ chi hộ cho tổ chức cá nhân đó (tương tự thanh toán qua ngân hàng đối với hóa đơn từ 20 triệu trở lên)

    Nguyên tắc 12: Khấu trừ thuế GTGT đối với tài sản mang đi góp vốn

    Cá nhân tổ chức không kinh doanh góp vốn bằng tài sản vào công ty TNHH, công ty cổ phần (chứng từ góp vốn là biên bản giao nhận tài sản, biên bản chứng nhận góp vốn), nếu là tài sản mới mua chưa sử dụng có hóa đơn hợp pháp được hội đồng giao nhận vốn góp chấp nhận: trị giá vốn góp là giá trên hóa đơn (bao gồm cả thuế GTGT), đồng thời công ty nhận góp vốn được kê khai khấu trừ thuế GTGT trên hóa đơn này.

    Nguyên tắc 13: Chuyển phương pháp tính thuế GTGT

    CSKD nộp thuế GTGT theo phương pháp tính trực tiếp trên GTGT chuyển sang nộp thuế theo phương pháp khấu trừ: được khấu trừ thuế GTGT tính từ kỳ đầu tiên kê khai nộp thuế theo phương pháp khấu trừ.

    CSKD nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ chuyển sang nộp thuế theo phương pháp tính trực tiếp trên GTGT: số thuế GTGT chưa khấu trừ hết được chuyển thành chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN, trừ số thuế GTGT được hoàn trong thời gian nộp thuế theo phương pháp khấu trừ.

    Nguyên tắc 14: Sai sót không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào

    Các trường hợp sau CSKD không được tính khấu trừ thuế GTGT đầu vào:

    • Hóa đơn GTGT sử dụng không đúng quy định của pháp luật như hóa đơn GTGT không ghi thuế GTGT (trừ các trường hợp được dùng hóa đơn GTGT giá ghi thanh toán là giá đã có thuế GTGT);
    • Hóa đơn không ghi hoặc ghi sai một trong các chỉ tiêu: tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán làm xác định sai người bán;
    • Hóa đơn, chứng từ nộp thuế GTGT giả, hóa đơn bị tẩy xóa, hóa đơn khống (không có hàng hóa, dịch vụ kèm theo);
    • Hóa đơn ghi giá trị không đúng giá trị thực tế của hàng hóa, dịch vụ mua, bán hoặc trao đổi.

    Đối với các hóa đơn sai thông tin trên hóa đơn, để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, doanh nghiệp tiến hành các thủ tục sửa đổi để được khấu trừ thuế.

    ->> Chi tiết cách xử lý hóa đơn viết sai để được khấu trừ thuế GTGT bạn đọc xem tại đây!

    Sau khi đã xử lý hóa đơn viết sai, doanh nghiệp kê khai thuế GTGT như bình thường.

    ->> Bạn đọc tham khảo hướng dẫn kê khai bổ sung điều chỉnh thuế GTGT tại đây!

    Các trường hợp đặc biệt

    #1. Cơ sở sản xuất kinh doanh sản xuất khép kín, trong dây chuyền sản xuất có sử dụng hhdv không chịu thuế GTGT để sản xuất hhdv chịu thuế GTGT

    Nguyên tắc khấu trừ: khấu trừ toàn bộ thuế GTGT đầu vào phục vụ sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế.

    #2. Cơ sở sản xuất kinh doanh thực hiện dự án đầu tư theo nhiều giai đoạn, sản xuất kinh doanh khép kín, có sử dụng hhdv không chịu thuế GTGT để sản xuất ra mặt hàng chịu thuế, trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản có cung cấp hhdv không chịu thuế GTGT

    Nguyên tắc khấu trừ:

    • Đối với giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản: tách riêng số thuế GTGT đầu vào không sử dụng cho đầu tư TSCĐ phục vụ sản xuất kinh doanh hhdv không chịu thuế để khấu trừ căn cứ trên tỷ lệ % giữa doanh số chịu thuế với doanh số hàng bán ra.
    • Đối với giai đoạn đầu tư hình thành TSCĐ: khấu trừ toàn bộ số thuế GTGT đầu vào.

    Trường hợp CSKD có cam kết về việc tiếp tục sản xuất sản phẩm chịu thuế GTGT: thuế GTGT đầu vào được khấu trừ ngay từ giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản. Đối với số thuế GTGT phát sinh trong giai đoạn này mà doanh nghiệp đã kê khai, khấu trừ, hoàn thuế nhưng không đúng: doanh nghiệp phải kê khai, nộp, điều chỉnh lại tiền thuế hoặc bị cơ quan thuế truy thu, truy hoàn và xử phạt nếu bị phát hiện.

    Trường hợp CSKD bán hàng hóa là nông, lâm, thủy, hải sản thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT: số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ theo tỷ lệ % doanh số chịu thuế với doanh số bán ra.

    Ví dụ: Doanh nghiệp A có dự án đầu tư vườn chè, có phát sinh số thuế GTGT đầu ra phải nộp ở khâu xây dựng cơ bản.

    TH1: doanh nghiệp A chưa có nguyên liệu sản xuất để chế biến ra sản phẩm chịu thuế GTGT (chè khô đóng hộp) nhưng đã có dự án xây dựng nhà máy sản xuất chè, đồng thời cam kết bán ra sản phẩm chè khô đóng hộp chịu thuế GTGT

    >>> Công ty A được khấu trừ toàn bộ thuế GTGT đầu vào

    TH2: doanh nghiệp A bán số chè thu hoạch được cho doanh nghiệp B sản xuất chè túi lọc

    >>> Mặt hàng chè mới qua sơ chế của công ty A không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT do đó không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào

    TH3: doanh nghiệp A sử dụng một phần lá chè sản xuất sản phẩm chịu thuế, một phần bán ra:

    + Thuế GTGT đầu vào của TSCĐ (vườn chè, nhà máy sản xuất chè...) được khấu trừ toàn bộ

    + Thuế GTGT đầu vào của hhdv: khấu trừ theo tỷ lệ % doanh số hhdv chịu thuế (chè khô đóng hộp) với tổng doanh số hhdv bán ra

    #3. CSKD có dự án đầu tư vừa đầu tư sản xuất hhdv chịu thuế và không chịu thuế GTGT

    Nguyên tắc khấu trừ: số thuế GTGT đầu vào trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản (chưa phát sinh doanh thu) được khấu trừ tạm theo tỷ lệ % doanh thu của hhdv chịu thuế với tổng doanh thu hhdv bán ra. Số thuế này được điều chỉnh tăng giảm căn cứ vào tỷ lệ % doanh thu của hhdv chịu thuế với tổng doanh thu hhdv bán ra trong 3 năm kể từ năm đầu tiên có doanh thu. Khoản điều chỉnh tăng giảm thuế trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản không bị tính chậm nộp và phạt chậm nộp thuế.

    ES vừa chia sẻ đến bạn đọc toàn bộ những Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào đầy đủ và chính xác nhất. Nếu có vấn đề nào chưa rõ hoặc cần hỗ trợ, bạn đọc có thể để lại bình luận bên dưới hoặc đặt câu hỏi theo đường dẫn dưới đây để được hỗ trợ trong thời gian sớm nhất: https://esaudit.com.vn/hoi-dap/